Azərbaycan Respublikasında Dövlət İdarəçiliyinin Yeni İnkişaf Dövrünün Mühüm Aspektləri
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 1998-ci il 29 dekabr tarixli 53 nömrəli Fərmanına uyğun olaraq Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin başçılığı altında qurulmuş Azərbaycan Respublikasının dövlət idarəetmə sistemində islahatlar aparılması üzrə Dövlət Komissiyasının fəaliyyəti əsnasında “Dövlət qulluğu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul olunmuş və 2001-ci il 1 sentyabr tarixində qüvvəyə minmişdir, bundan başlayaraq Azərbaycanda dövlət qulluğu islahatlarının təməli qoyulmuşdur. Azərbaycanda son dövrlərdə dövlət idarəçiliyində bir çox addımlar atılıb. Məsələn, digər ölkələrdən öyrənilən yaxşı təcrübələr tətbiq edilir, ərazi idarəçiliyi gücləndirilir və digər sahələrdə də modernizasiya və inkişaf prosesləri davam edir. Azərbaycan Avropa ilə Asiya, Rusiya və Yaxın Şərq arasında mühüm nəqliyyat və kommunikasiya xətlərinin keçdiyi Cənubi Qafqaz regionunun ən böyük iqtisadiyyatıdır və bu baxımdan onun geosiyasi və geoiqtisadi dəyəri kifayət qədər yüksək hesab olunur. Sovet İttifaqının dağılması nəticəsində 1991-ci ildə müstəqilliyini əldə edən Azərbaycan post-sosializm islahatları ilə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoydu. Bugün ölkə prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən Azərbaycan Respublikasının dövlət idarəçiliyində sosial siyasət-əhalinin rifah səviyyəsinin yüksəldilməsi, əhalinin sosial müdafiəsinin, xüsusən də aztəminatlı təbəqənin maddi təminatının yaxşılaşdırılması, mənəvi-əxlaqi tərbiyəsi, sağlamlığı, asudə vaxtının düzgün təşkili, hüquqlarının müdafiəsi və bunlar kimi bir sıra əhəmiyyətli məsələləri əhatə edir.
Azərbaycan Respublikası müstəqillik əldə etdikdən sonra müasir dünyada qəbul edilmiş demokratik dövlət idarəetmə sistemlərinə uyğun olaraq milli dövlət quruculuğu istiqamətində islahatların həyata keçirilməsi zərurəti yaranmışdır. Yetmiş il mövcud olmuş köhnə sovet dövlət aparatının əvəzinə müstəqil Azərbaycanın dövlət idarəetmə sistemi quruldu. Həyata keçirilən islahatlar nəticəsində Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti inkişaf edib, hüquqi dövlət quruculuğu gücləndirilib, dövlət xidmətlərinin keyfiyyəti və əlçatanlığı yüksəlib. Bu islahatlar nəticəsində Azərbaycanda dövlət idarəçiliyində məcburi yanaşmadan kreativ yanaşmaya, məcburi idarəetmədən tənzimləməyə, yoxlamadan monitorinq və qiymətləndirməyə, dövlət qulluqçusu-vətəndaş təmaslarında rəqəmsal həllərə keçid əldə edilib, dövlət-özəl münasibətləri və dövlət-vətəndaş daha da inkişaf etdirildi və hökumətin uzunmüddətli baxışı yaradıldı. Dövlət xidmətlərinin inkişafı üçün yaradılmış ASAN, ABAD, DOST və digər mərkəzlərdə “bir pəncərə” sisteminin tətbiqi vətəndaş məmnunluğunu artırıb.
Son dövrlərdə dövlət idarəçiliyində iqtisadiyyatın inkişafı
Azərbaycan neft və təbii qazla zəngin ölkədir və bu karbohidrogen ehtiyatlarının hasilatı və ixracı uzun illər onun iqtisadi artımının əsas amilləri olmuşdur. Son illərdə qeyri-neft sektoru iqtisadi artımın mənbəyi kimi meydana çıxmağa başlasa da, neft və təbii qaz sektoru yüksək enerji qiymətləri səbəbindən hələ də iqtisadi artıma güclü töhfə verməkdə davam edir[4]. Xüsusilə, neft-dollar ölkə iqtisadiyyatının dövlət sektorunun maliyyələşdirilməsi balansı və xarici ödənişlər karbohidrogen balansında əsas element olaraq qalması da karbohidrogen sektorunun iqtisadiyyat baxımından əhəmiyyətini ortaya qoyur. Beləliklə, xaricdən artan qaz tələbatı və qeyri-enerji sektorunda istehsalın artması pandemiyadan sonrakı iqtisadi artımı dəstəkləyir.
Neft qiymətlərinin yüksək səviyyəsi Azərbaycan üçün həmişə əlavə iqtisadi artım imkanları yaradır. Bununla belə, qeyri-neft sektorunun, xüsusilə kənd təsərrüfatı və turizm sektorunun gücləndirilməsi istiqamətində atılan addımlar bu baxımdan daha vacibdir. Kənd təsərrüfatına dövlət dəstəyi xərclərindən daha yaxşı istifadə edilməsi, kənd infrastrukturuna, əsas təhsilə, texniki və peşə təhsili və təliminə daha çox investisiya qoyuluşu, kənd təsərrüfatı sığortası mexanizminin təkmilləşdirilməsi və kənd təsərrüfatına əsaslanan sənayenin inkişafı əsas prioritetlərdir.Turizm sektorunda ilk növbədə turizm infrastrukturunun inkişafı və genişləndirilməsi üçün müvafiq maliyyə resursları təmin edilməlidir. Bu sahədə xidmətlərin keyfiyyətini artırmaq üçün işçi heyətin bacarıqlarını gücləndirmək lazımdır. Gouranga Das və başqalarının fikrincə, ardıcıl siyasət islahatları, məhsuldarlığın artırılması və ixracın artması nəticəsində Azərbaycanda artım 2030-cu ilə qədər sürətlənə bilər. İxraca əsaslanan iqtisadi artım modelinə keçid bu ölkə üçün çox vacibdir, çünki Azərbaycanın kiçik daxili bazarı qeyri-təbii resursların və kommersiya mallarının istehsalını xeyli məhdudlaşdırır. Bu baxımdan Çinin təşəbbüsü ilə həyata keçirilən “Bir kəmər və yol” təşəbbüsü Azərbaycan üçün yeni ticarət və investisiya imkanları yaradır. Xüsusilə Mərkəzi Dəhlizdə yerləşən Azərbaycanın bu təşəbbüsdən faydalanmaq imkanları daha çoxdur. Bununla belə, Gigauri və Damenia hesab edirlər ki, “Bir kəmər və bir yol” təşəbbüsü baxımından Azərbaycanın da daxil olduğu Cənubi Qafqazda davamlı inkişafı asanlaşdırmaq üçün qabaqcıl texnologiya, sənaye və infrastrukturun modernləşdirilməsi çox vacibdir. Müəlliflər bildirirlər ki, təşəbbüs çərçivəsində həyata keçirilən infrastruktur layihələrinə investisiyalar regionda iqtisadi inkişafı dəstəkləyə və yoxsulluğu azalda bilər. UNECE hesabatına görə, bunların Avropadan Çinə və Türküstana yük daşımalarında alternativ imkanlar, fərqli imkanlar və yayılma təsirləri var. Yenə də Schuhbert və Thees hesab edirlər ki, “Bir Kəmər və Yol” Təşəbbüsü regionda turizm və qeyri-turizm sektorlarında ixracın diversifikasiyası üçün əsas yaradır və Azərbaycanın “Bir Kəmər və Yol” təşəbbüsünü yerli iqtisadi sisteminə inteqrasiya etmək potensialı var. Lakin bu, həm də Trans-Avrasiya Dəhlizinin inkişafından və yerli sahibkarların və qurumların inkişaf təşəbbüslərini dəstəkləməyə və genişləndirməyə hazır olmasından asılıdır.
İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra Azərbaycan iqtisadiyyatı iqtisadi inkişaf baxımından böyük imkanlar qazandı. İlk növbədə ölkənin işğal olunmuş əraziləri yenidən milli iqtisadiyyata qoşuldu. İkincisi, işğaldan azad edilmiş rayonların yenidən qurulması, məcburi köçkün əhalinin rayonda məskunlaşması növbəti illərdə iqtisadi artım üçün müəyyən imkanlar yaradır. Əslində, Yusifsoy və Özsuer tərəfindən aparılan araşdırma göstərir ki, Ermənistanın işğal cəhdləri nəticəsində miqrasiya etməyə məcbur olan Azərbaycan vətəndaşları istisnasız olaraq öz torpaqlarına qayıdacaq. Göründüyü kimi, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində müvəqqəti məskunlaşmış məcburi köçkünlərin mütləq əksəriyyəti öz torpaqlarına qayıtmağa hazır olduqlarını bildirirlər. “Azərbaycan 2030: Sosial-İqtisadi İnkişafın Milli Prioritetləri”ndə beş milli prioritetdən biri işğaldan azad edilmiş torpaqlara böyük qayıdış kimi müəyyən edilmiş və buna nail olmaq üçün regionda dayanıqlı məskunlaşma və iqtisadi reinteqrasiya hədəflənmişdir.
Azərbaycanın işğaldan azad olunmuṣ ərazilərində quruculuq işləri
Azərbaycanda müstəqillik əldə etdikdən sonra keçirilən 9-cu prezident seçkilərinin ən mühüm fərqi onun həm də Qarabağ bölgəsində keçirilməsidir. 1991-ci ildən indiyədək keçirilən 8 prezident seçkiləri 1-ci Qarabağ müharibəsinin mənfi şərtlərinin təsiri altında keçirilib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin və 7 namizədin mübarizə apardığı son seçkilər Azərbaycanın bütün torpaqlarında da ilk dəfə olaraq Azərbaycanda prezident seçkiləri üçün işğaldan azad edilmiş rayonlarda seçki qutuları yaradılıb. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin ailəsi ilə birlikdə bir vaxtlar işğalçı qüvvələrin “paytaxt” kimi istifadə etdiyi Xankəndidə, Qarabağın rəmzi şəhəri Şuşada, Xocalıda, Xocavənddə, Ağdərədə, Ağdamda, Cəbrayılda təxminən 22 minə yaxın səsverməsi Azərbaycan vətəndaşlarının Füzuli, Zəngilan, Qubadlı, Laçın və Kəlbəcərdə səsvermədə iştirak etməsi Azərbaycanın suverenliyini möhkəmləndirən göstərici idi.
Azadlıq rəmzinə çevrilən Qarabağda keçirilən seçkilərdə təxminən 30 il əvvəl erməni hücumlarından xilas olmaq məcburiyyətində qalan və İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra rayona qayıdan ailələr və rayonun inkişafı üçün çalışan əməkçilər səs verib.
2020-ci il noyabrın 10-da İkinci Qarabağ müharibəsinə son qoyan üçtərəfli bəyannamədən sonra Qarabağ investisiyaların və inkişafın ünvanına çevrildi. Bölgədəki bütün yolları yeniləməyə başlayan Azərbaycan son 3 ildə Füzuli və Zəngilanda 2 beynəlxalq hava limanı tikib. Yüzlərlə ailə Zəngilan, Füzuli və Laçında dövlət tərəfindən tikilən evlərə qayıdıb. Azərbaycan 3 ildə regionun yenidən qurulması və dirçəldilməsi üçün 7 milyard dollar xərcləyib.
Türkiyə şirkətləri də Azərbaycanın işğaldan azad etdiyi bölgələrdə infrastruktur işlərində iştirak edir, müxtəlif sektorlarda layihələr həyata keçirir. Bu layihələr arasında Qarabağ və Şərqi Zəngəzur bölgəsinin ilk özəl sektor sərmayəsi olan və Zəngilanda həyata keçirilən “Dost Aqropark Ağıllı Kənd Təsərrüfatı şəhərciyi” seçilir.
26 oktyabr 2021-ci ildə təməli Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev və Türkiyə Respublikasının Prezidenti cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğan tərəfindən qoyulan və 1-ci mərhələnin açılışı 20 oktyabr 2022-ci ildə Ərdoğan və Əliyev tərəfindən həyata keçirilən Dost Aqroparkın sərmayələri ilə əhəmiyyətli irəliləyişlər əldə olunub.Dost Aqroparkın əsas diqqəti ağıllı kənd təsərrüfatı texnologiyaları, sıfır tullantı, bərpa olunan enerji və davamlı kənd təsərrüfatı təcrübələrinə yönəldən işində təbiətin və ətraf mühitin qorunmasına diqqət yetirilir, halal qida prinsiplərinə üstünlük verilir.Bütün mərhələlər tamamlandıqda 500 nəfərin məşğulluğunu təmin edəcək layihə Türkiyə və Azərbaycanın ərzaq təhlükəsizliyinə töhfə vermək məqsədi daşıyır .
Azərbaycan Ermənistan tərəfindən uzun illər vandalizmə məruz qalmış torpaqların abadlaşdırılması, regionun çiçəklənməsi üçün əlindən gələni edir. Regionda sülhün möhkəmlənməsi üçün də Azərbaycan tərəfi fəallıq göstərir. Dövlətimiz 44 günlük Vətən müharibəsi bitdikdən dərhal sonra Ermənistana sülh təklif edib. Ermənistanın torpaqlarımızı 30 ilə yaxın işğal altında saxlamasını nəzərə alsaq, Azərbaycanın müharibə bitən kimi sülh təklif etməsi təqdirəlayiq haldır. Cənubi Qafqaz ölkələri – Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan müstəqillik əldə etdikdən sonrakı 30 il ərzində Ermənistanın ərazi iddiaları və işğal siyasəti üzündən üçtərəfli formatda əməkdaşlıq və inteqrasiya baş tutmamış, normal münasibətlər qurulmamışdır. Halbuki, Azərbaycan və Gürcüstan ikitərəfli formatda çox yaxın qonşuluq və dostluq münasibətləri qurublar və uzun müddətdir ki, münasibətlər strateji tərəfdaşlıq səviyyəsinə yüksəlib. Bu da həm Azərbaycanın, həm də Gürcüstanın inkişafına töhfə verib, milli mənafelərinə xidmət edib və təhlükəsizliyini gücləndirib. Lakin Ermənistanın təcavüzkar siyasəti Cənubi Qafqazın potensialının tam gerçəkləşməsinə əngəl törədir, bölgə xalqlarının sülh və əmin-amanlığına ciddi təhdidlər yaradır. Belə siyasət bütün bölgə ilə yanaşı, ilk növbədə Ermənistanın özünə ciddi zərər vurur və onu inkişafdan on illərlə geri salır. Əgər Ermənistan bu ağır və miskin durumdan, xarici yardımdan asılılıqdan xilas olmaq istəyirsə, sülh prosesinə qoşulmalı, sülhün gətirdiyi imkanlardan istifadə etməli və təcriddən çıxmalıdır. Amma Ermənistan tərəfdən Azərbaycanın sülh çağırışlarına və təşəbbüslərinə cavab olaraq, bəzi müsbət siqnallar eşidilsə də, praktik baxımdan ciddi irəliləyiş yoxdur.
Ermənistan tərəfi aydın görməlidir ki, Azərbaycan tərəfi qısa müddətdə regionda hansı xariqələr yaradır. Qısa müddətdə bu qədər iş görmək və prosesin sürətlə davam etməsi Ermənistan üçün əlçatmazdır. Torpaqlar işğalda ikən Ermənistan region üçün heç bir şey etməyib, əksinə, ölkədə soyğunçuluq, talançılıq xroniki hal alıb. Danılmaz həqiqətdir ki, Ermənistanın normal iqtisadi sistemə qayıtması, vətəndaşlarının normal maddi şərtlər altında yaşaması yalnız Azərbaycanla gələcəkdə imzalanacaq sülh müqaviləsindən, ölkəmizlə normallaşdırılacaq münasibətlərindən keçir. Azərbaycanın regionda sülhün möhkəmləndirilməsi üçün atdığı addımlara adekvat cavab vermək öncə Ermənistanın öz xeyrinədir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin ölkənin daxili və xarici siyasətindəki uğurları
Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev tərəfindən formalaşdırılan Azərbaycanın xarici siyasəti Qarabağ qələbəsindən sonra yeni dövrdə də davam etdirildi. Bundan başqa, Vətən müharibəsinin 44-cü günündə qalib gələn Azərbaycan regionda siyasi sabitliyin əldə olunmasında üzərinə mühüm vəzifələr götürərək Cənubi Qafqaz regionunda əsas iqtisadi və siyasi faktor kimi, dünya ictimai rəyində regional sülh təşəbbüsünü ələ almış ölkə təəssüratı yaratmağa çalışır. Bu kontekstdə Azərbaycanın İkinci Qarabağ müharibəsindən əvvəl və sonrakı xarici siyasət prioritetlərini nəzərdən keçirmək faydalıdır. İkinci Qarabağ müharibəsinə qədər Ermənistanın Qarabağ işğalının qanunsuzluğunu yaşatmaq və işğal olunmuş torpaqları xilas etmək Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən idisə, müharibədən sonra işğaldan azad edilmiş torpaqların təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, Ermənistanla qarşılıqlı sərhəd məsələsinin həlli və regionda sülhün və sabitliyin təmin edilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin prioritet istiqamətlərindən olmuşdur. Beləliklə, otuz il ərzində Azərbaycanın xarici siyasətinin birinci prioriteti olan Qarabağın işğaldan azad edilməsi təbii olaraq aradan qalxdı və regionda sülhün təmin edilməsi, iqtisadiyyatın canlandırılması ilə əvəz olundu. İyunun 16-18-də Bakıda 53 ölkədən keçmiş siyasətçilər, dövlət başçıları və ya nazirlər də daxil olmaqla 450 iştirakçının iştirakı ilə “Qlobal Dünya Nizamına Təhdidlər” mövzusunda IX Konqres keçirilib. Cənab Prezident İlham Əliyev Qlobal Bakı Forumunda çıxışı zamanı Qarabağ qələbəsindən sonrakı yeni dövrdə Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas elementlərini ifadə edib. Vasvasılıqla hazırlanmış nitq mətninə nəzər saldıqda Azərbaycanın yeni dövrdəki xarici siyasət prioritetlərini görə bilərik. Bunu belə sadalamaq mümkündür:
-Zəngəzur keçidinin açılması,
-Ermənistanla münasibətlərin normallaşdırılması və Ermənistanla sərhəd məsələlərinin həlli
-Regionda sülh və sabitliyin təmin edilməsi,
-Cənubi Qafqazda sabit və davamlı inkişafın təmin edilməsi,
-Beynəlxalq miqyasda hörmətə malik və təşəbbüskar bir ölkə olmaq.
-Enerji təchizatı təhlükəsizliyinin və ötürülməsinin təmin edilməsi,
-Çoxölçülü xarici siyasətə və beynəlxalq inkişafa töhfə vermək
Azərbaycan Qarabağ Qələbəsindən sonra xarici siyasətinin formalaşdırılmasında Qarabağ müharibəsi zamanı aldığı “dəstək” elementini xüsusi qeyd edib. Bu kontekstdə Azərbaycan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı ona dəstək verən ölkələrlə dostluq əlaqələrinin inkişafına önəm verib. Müharibə zamanı Azərbaycana dəstək verən Türkiyə, Pakistanın bayraqları ölkənin bir çox yerində dalğalanır və bu ölkələrlə əməkdaşlığı inkişaf etdirmək milli tələbata çevrilib.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin qayğısı və diqqəti sayəsində son illərdə Bakı şəhərində və onun qəsəbələrində də tikinti-quruculuq işləri daha geniş vüsət alıb. Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair 2006-2007, 2011-2013 və 2014-2016-cı illəri əhatə edən Dövlət Proqramlarının icrası, eləcə də Azərbaycan Respublikası regionlarının 2019-2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramında Bakı şəhəri və qəsəbələri üzrə həyata keçirilən tədbirlər Bakı şəhərində irimiqyaslı infrastruktur layihələrinin gerçəkləşməsinə, sahibkarlıq və investisiya fəaliyyətinin genişlənməsinə, əhaliyə göstərilən xidmətlərin, o cümlədən kommunal və sosial xidmətlərin həcminin və keyfiyyətinin daha da yaxşılaşmasına, abadlıq işlərinin sürətlənməsinə şərait yaradıb. Həmin proqramların icrası nəticəsində Bakı şəhəri, onun qəsəbə və kəndləri yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub, rəqabətqabiliyyətli və ixracyönümlü ən müasir müəssisələr yaradılıb, yeni iş yerləri açılıb, əhalinin həyat səviyyəsi daha da yüksəlib. Kənd təsərrüfatı sahəsində ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması üçün bitkiçilik və heyvandarlıq sahələri inkişaf etdirilib, ərzaq məhsulları ilə özünü təminetmə səviyyəsi daha da yaxşılaşdırılıb. Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının istifadə etdikləri yanacağın, motor yağlarının və mineral gübrələrin dəyərinin orta hesabla 50 faizinin dövlət tərəfindən ödənilməsi, eləcə də dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına buğda istehsalının stimullaşdırılması məqsədilə yardım verilməsi, toxumçuluq və damazlıq işləri üzrə müəyyən işlərin görülməsi, aqroservis xidmətlərindən güzəştli qiymətlərlə istifadə, Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu və Kənd Təsərrüfatı Kreditləri üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına verilmiş güzəştli kreditlər kənd təsərrüfatı istehsalı sahəsində ilbəil dinamik inkişafın əldə edilməsini təmin edən amillərdəndir. Aqrar sektorun innovativ əsaslara keçirilməsi, o cümlədən aqroparkların yaradılması dövlət başçısının əsas hədəflərindəndir. Dövlət başçısının tapşırığına uyğun olaraq hazırda 33 rayon üzrə 51 aqroparkın, o cümlədən 17 müasir cins heyvandarlıq kompleksinin və 34 iri bitkiçilik təsərrüfatlarının yaradılması üzrə işlər sürətlə davam etdirilir. 2021-ci il iyunun 15-də Şuşada imzalanmış Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında müttəfiqlik münasibətləri haqqında Şuşa Bəyannaməsində də Zəngəzur dəhlizinin açılmasının bölgənin həyatında yeni mərhələ olacağı öz əksini tapıb.
Ötən dövr Azərbaycanda bütün sahələrin inkişaf etməsi ölkəmizin bölgədə və dünyada mövqelərini gücləndirməsi ilə müşayiət olunub. Prezident İlham Əliyevin yürütdüyü siyasət Azərbaycanın müttəfiqlərinin və dostlarının sayını artırıb. Ölkəmiz BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilib. Özündə 120 ölkəni birləşdirən və BMT-dən sonra dünyada ən böyük siyasi təsisat olan Qoşulmama Hərəkatına sədrlik edib. Təşkilata sədrlik müddətinin daha bir il artırılması Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Əliyevin qlobal liderlik səylərinə verilən yüksək qiymətdir.
Bu gün Azərbaycan dünyanı həm də azad edilmiş ərazilərdə sürətli bərpa və yenidənqurma işlərilə heyrətləndirir. Bu ərazilərdə yeni yollar çəkilir, elektrik stansiyaları tikilir, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev azad edilmiş rayonlara çoxsaylı səfərləri zamanı strateji infrastruktur obyektlərinin açılışını edir, yenilərinin təməlini qoyur. Füzuli və Zəngilan Beynəlxalq Hava Limanlarının rəsmi açılışı olub. Açılışlarda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev və Türkiyə Respublikasının Prezidenti cənab Rəcəb Tayyib Ərdoğan iştirak ediblər. Laçın beynəlxalq hava limanlarının inşası davam etdirilir. Göygöldən Murov dağının altından Kəlbəcərə uzunluğu təqribən 12 km olan tunel sürətlə çəkilir.Şuşaya gedən Zəfər yolunun tikintisi tamamlanıb. Şuşa, Ağdam, Füzuli, Cəbrayıl, Zəngilan, Laçın, Qubadlı və Kəlbəcər şəhərlərinin baş planları təsdiqlənib, onların bərpası və yenidən qurulması istiqamətində işlər davam etdirilir. Prezident İlham Əliyev dəfələrlə bəyan edib ki,erməni işğalçıları tərəfindən dağıdılmış şəhər və kəndlərimiz ən müasir texnologiyalara əsaslanan “Ağıllı kənd”, “Ağıllı şəhər” konsepsiyaları əsasında bərpa olunacaq. 2021-ci il aprelin 26-da bu istiqamətdə artıq ilk addım atılıb. Zəngilan rayonunda yüksək texnologiyalara əsaslanan ilk “Ağıllı kənd” layihəsinin birinci mərhələsi başa çatdırılıb. Ağalı kəndində icra edilən layihədə Türkiyə, İsrail, İtaliya və Çinin qabaqcıl şirkətləri iştirak ediblər. Bu hadisə həm də Böyük Qayıdışın başlandığı gün hesab olunur. Erməni vandalları tərəfindən viran qoyulan Qarabağ və Şərqi Zəngəzur tezliklə cənnətə çevriləcək, keçmiş məcburi köçkünlər qısa müddətdə doğma yurdlarına qayıdacaqlar.Yuxarıda sadalanan faktlar göstərir ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycan son 21 ildə əsrə bərabər inkişaf yolu keçib. Hələ 2003-cü ildə dövlət başçısı kimi səlahiyyətlərinin icrasına başlayarkən İlham Əliyev 42 yaşında idi və demişdi: “Mən hər bir azərbaycanlının Prezidenti olacağam”. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev cəmiyyətdə mütləq çoxluğun böyük rəğbət və etimad göstərdiyi alternativsiz liderə çevrilib. Ötən 21 ildə Azərbaycan xalqı həmişə öz liderinə güvənib və inanıb, ona arxa və dayaq olub. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə son illər Azərbaycanda tarixi qələbələr əldə edilmişdir. Azərbaycan Respublikasında dövlət idarəçiliyinin bütün sahələrində çoxşaxəli və məqsədyönlü islahatlar və strategiyalar çox böyük uğurla həyata keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev özünün də böyük fəxrlə qeyd etdiyi kimi, bu uğurların əsasında məhz ölkədəki sağlam ictimai-siyasi mühit, xalqla iqtidarın birliyi dayanır. Xalqımız ölkənin yüksələn rifahı, dövlətin təhlükəsizliyi və beynəlxalq arenada nüfuzunun yüksəldilməsi sahəsində həyata keçirdiyi titanik işlərə görə dövlət başçısı, Müzəffər Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevə minnətdarlıq edir, onunla qürur duyur.
S.e.f.d. dosent Murtəza Həsənov
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının Siyasi İdarəetmə Fakültəsinin Dekanı
