Amin Zərbaliyev:”Yaşıl iqtisadiyyatın sosial və siyasi təsiri”
“Yaşıl İqtisadiyyat”
Yaşıl iqtisadiyyat, sürətli iqtisadi inkişafın təbii ehtiyatların qorunması ilə müqayisəli
dərəcədə bərabər qorunmasını təmin edilməsi məqsədi edən bir iqtisadi konseptdir. Bu,
iqtisadiyyatın sürətli inkişafı və təbiətin qorunması arasında uyğunluğun qorunması,
təbii ehtiyatların, su, hava və torpağın qorunması, təbii yaşayış mühitlərinin qorunması
ilə məşğul olur. Yaşıl iqtisadiyyat tərəfdarları, sənayenin və digər sənaye sahələrinin
müsbət təsirlərini artırmaq və çevrəyə mənfi təsirini azaltmaq üçün yeni
texnologiyaların, inkişafların və siyasətlərin tətbiq edilməsini tələb edirlər. Bu sürətli
iqtisadi inkişafın davam etməsi və təbii ehtiyatların qorunması arasında bir uyğunluq
yaratmağa çalışır. Yaşıl iqtisadiyyat, gələcəkdə iqtisadiyyatın daha sürətli inkişafı və təbii
ehtiyatların qorunması arasında bir bərabərlik yaratmağı qarşısına qoyan bir iqtisadi
mədəniyyət və perspektivdir. Bu mədəniyyət, sürətli iqtisadi genişlənmə ilə birgə təbii
ehtiyatların qorunması və yaşayış mühitlərinin qorunmasını vurğulayır.Bu mədəniyyətə
görə, sürətli iqtisadi inkişaf təbii ehtiyatların istismarına və çevrə təhlükəsinə gətirə bilər.
Bu səbəbdən, yaşıl iqtisadiyyat, iqtisadi genişlənmənin keyfiyyətli və müsbət təsirlərini
artırmaq, həmçinin çevrəyə olan mənfi təsirləri azaltmaq üçün yeni texnologiyaların,
inkişafların və siyasətlərin tətbiq edilməsini tələb edir. Bu iqtisadiyyatın inkişafı ilə
doğanın qorunması arasında bir uyğunluq yaratmağa çalışır.Yaşıl iqtisadiyyatın əsas
məqsədlərindən biri də sənayenin, nəqliyyatın, enerji istehsalının və digər iqtisadi
sahələrin daha effektiv və çevik olmasını təmin etməkdir. Bunu etmək üçün, enerji
effektivliyini artırmaq, atıq mənbələrin istifadəsini maksimuma çatdırmaq, təbii
ehtiyatların qorunması üçün yeni texnologiyaların inkişaf etdirilməsi, yenilənən enerji
istehsalı üsullarının tətbiqi və yaşayış mühitlərinin təmizlənməsi və qorunması üçün
daha sərfəli və effektiv yolların axtarılması, təşviq edilməsi məsələlərinə diqqət
yetirir. Bununla birlikdə, yaşıl iqtisadiyyatın tətbiqi mövzusunda bir çox məsələlər və
mübahisələr mövcuddur. Məsələn, yaşıl iqtisadiyyatın maliyyə sənayesinə və iş
dünyasına təsiri, yeni texnologiyaların tətbiqinə investisiyaların məhdudluğu, yaşıl
iqtisadiyyatın sosial və siyasi təsiri kimi məsələlər müzakirə edilir. Azərbaycan kimi enerji
sənayesinə yüksək dərəcədə bağlı ölkələr üçün, yaşıl iqtisadiyyatın tətbiqi, enerji
sektorundakı sürətli inkişafın davam etməsi ilə təbii ehtiyatların qorunması və çevrənin
qorunması arasında bir bərabərlik yaratmağı vacib edir. Bu ölkənin uzunmüddətli sürətli
inkişafına və qlobal təbii ehtiyatların qorunmasına müsbət təsir edə bilər.
Amin Zərbaliyev,
TAİB üzvü, UNEC -Türk Dünyası İqtisad Fakültəsinin tələbəsi
