“Xoş gəlişlər ola, Mustafa Kamal Paşa” əsərinin yaradıcısı, azərbaycanlı Tağı Özenyüzən kim olub?

Yazı fontunu küçültür Yazı fontunu büyütür

“Xoş gəlişlər ola, Mustafa Kamal Paşa” əsərinin yaradıcısı, azərbaycanlı Tağı Özenyüzən haqda kitabın müəllifi danışıb.

“Əslində, bütün türk xalqının çox yaxşı tanıdığı və oxuduğu bu əsərin bəstəkarını ictimaiyyətin tanıması vacibdir”

Qardaş Türkiyədə musiqi və incəsənətin inkişafında Azərbaycan türklərinin böyük töhfələri olub. Bu istiqamətdə kifayət qədər təqdiqatlar aparılıb. Belə şəxslərdən biri də Tağı Oşenyüzen olub. İngiltərədə yaşayan tədqiqatçı, şair və sosioloq Semra Eren-Nijhar bu yaxınlarda Tağı Oşenyüzen haqqında kitab yazıb.

Qeyd edək ki, Semra Eren-Nijhar 2001-ci ildə Oksford Universitetini tərk edərək SUNCUT Consulting and Production Company-ni təsis edib və 2001-ci ildən bu şirkətin direktorudur.

Xüsusilə qadın, miqrasiya, gənclik, mədəni irs, mənsubiyyət, kimlik, Avropa Birliyi və onun siyasətləri, Avropada yaşayan türklərin problemləri üzərində çalışıb, Lordlar Kamerasının qurulması üçün lazımi təşkilatların yaradılmasına fəal dəstək və məsləhət verib.

Eren-Nijhar işinə görə beynəlxalq mükafatlar alıb və sosioloji araşdırmalarını sənətlə eyniləşdirərək müxtəlif texnikalar çərçivəsində təqdim edərək, araşdırmalarının nəticələrini daha geniş auditoriyaya çatdırıb. Xüsusilə şəxsi portretlər və tərcümeyi-hallar üçün fotoşəkillər çəkən Semra Eren-Nijhar İngiltərə, Belçika və Türkiyədə sərgilər açaraq bir çox sərgilərin kuratoru da olub.

Eren-Nijharın 11 kitabı var.

Semra Eren-Nijhar Azərbaycan oxucusuna Tağı Özenyüzənı yaxından tanıtdırmaq üçün “Türk Dünyası Ağsaqqalları”” qəzetinə müsahibəsində maraqlı fikirlər səsləndirib.

Semra xanım, Tağı bəylə bağlı araşdırmalara başlamanızın səbəbi nə idi?

– İlk öncə qeyd edim ki, şair dayım Kubilay Günay haqqında qısa araşdırma aparmağa başlayanda Tağı bəy – Takı Oşenyüzen – adına rast gəldim. Sonradan öyrəndim ki, Tağı bəy böyük bibim Sülhiyə Günayın atası olub və bu mövzuda bir az məlumat toplamaq istədim.

– “Xoş gəlişlər ola, Mustafa Kamal Paşa” əsərinin bəstəkarının Tağı bəyin olduğunu öyrənəndə nə düşündünüz?

– Açığı, çox təəccübləndim. Anam tərəfi azərbaycanlı olduğu üçün biz Azərbaycan musiqisi ilə böyümüşük və “Xoş gəlişləri şen olar, Mustafa Kamal Paşa xoş gəlmisiniz” əsəri bütün Türkiyədə olduğu kimi, bizim üçün də tanınmış bir parça idi. Bu əsərin bəstəkarının Tağı bəy olması mənim üçün çox maraqlı olsa da, niyə bu günə qədər bu mövzuda araşdırma aparılmaması maraqlı idi. Qarsa incəsənəti və teatrı ilk gətirənlərdən biri də azərbaycan əsilli Tağı bəy olub.

Və sonra mövzu ilə bağlı araşdırma aparmaq qərarına gəldiniz?

– Açığı, əvvəlcə belə bir fikrim yox idi, amma nə vaxt internetdən oxuduqlarımla Sülhiyə xalamın dediklərini müqayisə etsəm, sonra bu mövzunun araşdırılmalı olduğunu düşünərək qollarımı çırmalayırdım. Bu iş düz beş ildən sonra tamamlandı.

Niyə bu qədər uzun çəkdi?

– Əvvəla mövzu ilə bağlı mənbə tapmaq çox çətin idi. Sülhiyə xalam internetdəki məlumatların düzgün olmadığını deyəndə ondan müsahibə götürərək bu məsələyə işıq salmaq istədim. Əslində, o dövrün şahidi olan və mövzunu ən gözəl şəkildə çatdıra bilənin Sülhiyə xalam olduğuna inanırdım.

Üç ildən artıq bir müddət ərzində İstanbulda olduğum vaxtlarda, bəzən də telefonla danışarkən, araşdırmada “Şifahi tarix” üsulundan istifadə edərək Sülhiyyə xalamdan müsahibə almışam. Onun dediklərinə əsaslanaraq mənbə araşdırması apardım və kitabı tamamladım.

İndi kitabın ilk təqdimatını Ərdahanda edəcəksiniz.

– Bəli, Ərdahan şəhər bələdiyyə başçısı Faruk Dəmirin dəvəti ilə Ərdahana getdik və 23 iyun axşamı Ərdahan bələdiyyəsində ilk kitabın təqdimatını etdik. Bu tarixdən sonra kitabın digər bölgələrdə də təbliğatını davam etdik. Əslində, bütün türk xalqının çox yaxşı tanıdığı və oxuduğu bu əsərin bəstəkarını ictimaiyyətin tanıması vacibdir. Bu, həm də mədəni irsimizin gələcək nəsillərə çatdırılması baxımından əhəmiyyətlidir.

Tağı bəy haqqında əlavə nə demək istərdiniz?

– Bildiyimiz kimi, bu parça Atatürk Qarsa ilk getdiyi zamanlar üçün bəstələnib və o vaxtdan bəri hər yerdə oxunur.

Eyni zamanda, Tağı bəy Azərbaycan musiqi və incəsənətini Qarsa gətirib, teatr qrupu yaradıb, bədii işlər görüb. O, bu qrupla qastrol səfərinə çıxıb, başqa ölkələrə gedib. Bu səbəbdən Atatürk Tağı bəyi təkcə “Xoş gəlişləri şən ola, Mustafa Kamal Paşa” əsərinin bəstəkarı və musiqiçisi kimi deyil, həm də Qarsın teatr öncüllərindən biri, ilk teatr aktyorlarından və rəssamlarından biri kimi qəbul etmişdir. Cümhuriyyət tarixində özünəməxsus yeri var. Buna layiqincə qiymət verilməlidir.

Qısaca deyə biləcəyim bu kitab Azərbaycan türklərindən olan bəstəkar, musiqiçi və teatr aktyoru Tağı bəyin – Oşenyüzenin unudulmuş, yarımçıq və yanlış yazılmış tarixində yeni bir səhifə açmaq məqsədi daşıyır.

Kitabı oxucular necə əldə edə bilər?

– Kitab “Ozan” nəşriyyatında çap olunub və istənilən kitab mağazasından və ya onlayn kitab mağazasından sifariş etmək olar.

Elnur Eltürk

reklam

FACEBOOK YORUMLARI

YORUMLAR